Xuất khẩu lúa gạo Việt Nam 2023 – 2024: các cơn sốt giá liệu có tiếp diễn?

Lúa gạo là sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Việt Nam trong nhiều năm qua. Một tín hiệu đáng mừng là sản lượng gạo xuất khẩu và giá gạo xuất khẩu. Tuy nhiên, những cơn sốt gạo trong 2 năm qua làm thị trường gạo có những biến động ngắn hạn khó đoán. Hãy cùng chúng tôi điểm qua những thông tin quan trọng về xuất khẩu lúa gạo 2 năm gần đây.

1. Tình hình xuất khẩu lúa gạo việt nam trong 2 năm gần đây

Trong 2 năm gần đây, tình hình xuất khẩu lúa gạo của Việt Nam có những tín hiệu tích cực, với mức tăng trưởng vượt trội so với các nước xuất khẩu gạo khác.

• 4.1. Năm 2022, Việt Nam xuất khẩu 7,1 triệu tấn gạo, trị giá 3,45 tỷ USD, tăng 13,8% về lượng và tăng 5,1% về kim ngạch so với cùng kỳ năm 2021. Giá xuất khẩu bình quân đạt 486 USD/tấn.
• 4.2. Năm 2023, tính đến hết tháng 7, Việt Nam xuất khẩu 4,83 triệu tấn gạo, trị giá 2,58 tỷ USD, tăng 18,7% về lượng và tăng 29,6% về kim ngạch so với cùng kỳ năm 2022. Giá xuất khẩu bình quân ước đạt 534 USD/tấn, tăng 9,2% so với cùng kỳ năm 2022.

Có thể thấy, xuất khẩu gạo của Việt Nam đang có xu hướng tăng trưởng ổn định, cả về lượng và kim ngạch. Điều này là nhờ vào nhiều yếu tố, bao gồm:

• Sản lượng lúa gạo của Việt Nam luôn ổn định, đứng thứ 6 trên thế giới.
• Chất lượng gạo Việt Nam ngày càng được nâng cao, đáp ứng nhu cầu của các thị trường khó tính.
• Việt Nam đã tích cực mở rộng thị trường xuất khẩu gạo, đặc biệt là các thị trường tiềm năng như châu Phi, Trung Đông.

Dự kiến, năm 2023, xuất khẩu gạo của Việt Nam sẽ đạt khoảng 7,9 triệu tấn, trị giá 3,8 tỷ USD, tăng 10% về lượng và tăng 10% về kim ngạch so với năm 2022.

2. Thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam

Một số thị trường xuất khẩu gạo chính của Việt Nam trong thời gian qua là:

• Trung Quốc: Đây là thị trường xuất khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam, với thị phần chiếm khoảng 30%.
• Philippines: Đây là thị trường xuất khẩu gạo lớn thứ hai của Việt Nam, với thị phần chiếm khoảng 20%.
• Indonesia: Đây là thị trường xuất khẩu gạo lớn thứ ba của Việt Nam, với thị phần chiếm khoảng 10%.
• Malaysia: Đây là thị trường xuất khẩu gạo lớn thứ tư của Việt Nam, với thị phần chiếm khoảng 5%.
• Các thị trường khác: bao gồm các nước châu Phi, Trung Đông, châu  Âu, Mỹ,…

Với những tín hiệu tích cực hiện nay, xuất khẩu gạo của Việt Nam có khả năng tiếp tục tăng trưởng trong thời gian tới.

3. Dự báo về xuất khẩu lúa gạo năm 2024

Theo dự báo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, xuất khẩu gạo của Việt Nam năm 2024 sẽ đạt khoảng 8,5 triệu tấn, trị giá 4,3 tỷ USD, tăng 10% về lượng và 10% về kim ngạch so với năm 2023.

Dự báo này dựa trên các yếu tố sau:

• Sản lượng lúa gạo của Việt Nam năm 2024 dự kiến đạt 43 triệu tấn, tăng 2,5% so với năm 2023.
• Nhu cầu nhập khẩu gạo của thế giới năm 2024 dự kiến đạt 55,8 triệu tấn, không thay đổi so với năm 2023.
• Việt Nam vẫn tiếp tục duy trì vị trí là một trong những nhà xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới.

Một số yếu tố được đánh giá sẽ tác động đến xuất khẩu gạo của Việt Nam trong năm 2024:

• Tình hình thời tiết: Nếu thời tiết thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp, sản lượng lúa gạo của Việt Nam sẽ tăng trưởng, giúp xuất khẩu gạo của Việt Nam có thêm lợi thế cạnh tranh.
• Tình hình kinh tế thế giới: Nếu kinh tế thế giới tiếp tục phục hồi, nhu cầu nhập khẩu gạo của các nước sẽ tăng lên, tạo cơ hội cho xuất khẩu gạo của Việt Nam.
• Các chính sách hỗ trợ xuất khẩu gạo của Chính phủ: Chính phủ Việt Nam đang đẩy mạnh các chính sách hỗ trợ xuất khẩu gạo, giúp doanh nghiệp Việt Nam có thêm cơ hội tiếp cận các thị trường xuất khẩu mới.

Với những dự báo tích cực như trên, xuất khẩu gạo của Việt Nam có khả năng tiếp tục tăng trưởng trong năm 2024.

4. Các đợt sốt giá gạo trên thị trường thế giới trong 2 năm gần đây

Trong 2 năm gần đây, thị trường gạo thế giới đã chứng kiến 2 đợt sốt giá, lần lượt vào năm 2022 và năm 2023.

4.1. Năm 2022

Đợt sốt giá đầu tiên diễn ra vào năm 2022, bắt đầu từ tháng 7 và kéo dài đến tháng 10. Nguyên nhân của đợt sốt giá này là do một số yếu tố, bao gồm:

• Ảnh hưởng của đại dịch COVID-19: Đại dịch COVID-19 đã gây ra nhiều khó khăn cho sản xuất nông nghiệp, dẫn đến giảm sản lượng lúa gạo ở một số nước xuất khẩu gạo lớn như Việt Nam, Thái Lan, Ấn Độ.
• Thời tiết bất lợi: Thời tiết bất lợi ở một số khu vực trồng lúa gạo lớn như Việt Nam, Ấn Độ, Mỹ,… cũng đã ảnh hưởng đến sản lượng lúa gạo.
• Nhu cầu nhập khẩu gạo tăng cao: Nhu cầu nhập khẩu gạo của thế giới tăng cao do các nước phải tích trữ gạo để đảm bảo an ninh lương thực.

4.2. Năm 2023

Đợt sốt giá thứ hai diễn ra vào năm 2023, bắt đầu từ tháng 5 và vẫn đang tiếp diễn. Nguyên nhân của đợt sốt giá này là do một số yếu tố, bao gồm:

• Chiến tranh Nga – Ukraine: Chiến tranh Nga – Ukraine đã gây ra tình trạng giá cả hàng hóa tăng cao trên toàn thế giới, trong đó có gạo.
• Tình hình kinh tế thế giới: Tình hình kinh tế thế giới đang phục hồi, dẫn đến nhu cầu nhập khẩu gạo của các nước tăng lên.
• Các hạn chế xuất khẩu gạo: Một số nước xuất khẩu gạo lớn như Ấn Độ, Việt Nam,… đã áp dụng các hạn chế xuất khẩu gạo để đảm bảo an ninh lương thực trong nước.